Gdzie? W Casercie pod Neapolem, słynącej przede wszystkim z Reggi, czyli zespołu pałacowo-parkowego wzniesionego z rozkazu Króla Neapolu, Karola Burbona według projektu Luigiego Vanvitelli. Po zwiedzeniu tej największej na świecie rezydencji królewskiej kiszki marsza grają, zwłaszcza, jeśli po kilku godzinach przechadzania się po salach przeniesiemy się do ciągnących się het ogrodów.


Można pośród pałacowej zieleni urządzić sobie piknik na trawie, choć w tym roku słońce spaliło murawy bezlitośnie, a system nawadniania chyba nie nadążał.
Kontrpropozycją dla bardzo oszczędnych jest obiad za całe... 8 euro. Tak, nie pomyliłam się - osiem euro w trattorii dosłownie na przeciwko Reggi. Polecono mi ją w punkcie informacji turystycznej na dworcu kolejowym w Casercie, który też sąsiaduje z pałacem. Wystarczy przejść podziemnym przejściem prowadzącym na perony i wyjść na powierzchnię schodkami przy peronie szóstym. I oto kilka kroków w lewo już widać szyld - Binario 7, czyli Peron 7. To tutaj stołują się lokalsi i bardzo sobie chwalą dwudaniowy zestaw do wyboru z pół litrem wody lub ćwiartką wina stołowego.


Ja wybrałam wino oraz pasta e fagioli, danie które okazało się wyjątkowo prostą i zaskakującą kompozycją kilku gatunków makaronów z cieciorką w lekkim sosie.
Więcej na stronie tego bloga Restauracje dla łasucha

Długo się szykowałam na wieczór w Teatro San Carlo w Neapolu. Byłam tam lata świetlne temu na operze "Elżbieta królowa Anglii", dwuaktówce z muzyką Gioacchina Rossiniego i wyszłam dosłownie odurzona samymi wnętrzami, perfekcyjną grą orkiestry, głosami wykonawców, ruchem scenicznym - wszystko mnie zachwyciło. Nastawiłam się zatem na podobną ucztę intelektualną. Zwłaszcza, że poczułam się jako dziennikarka dopieszczona - od teatralnego biura prasowego otrzymałam darmową akredytację. Elegancko ubrana w długą kreację wkroczyłam najpierw do kas, aby odebrać bilet i co za rozczarowanie. Szklane okienka zasłonięte steranymi czasem żaluzjami jak z PRL-u, poszarzałe ściany, których przebrzmiała biel już nie akcentuje złotych zdobień, a po prawej stronie chyba wejście boczne zasłonięte niechlujnie czarną folią. Pod kasami zaś czerwony, plastikowy kubełek na śmieci za 1 euro wyłożony niebieską folią. Dopiero kawiarnia teatralna robi większe wrażenie - za długim kontuarem kręci się żywo sympatyczna obsługa sprzedająca kawę i słynne, neapolitańskie ponczowe ciastka baba' w wersji mini za na prawdę rozsądne, niewiele odbiegające od tych ze zwykłych barów ceny. Foyer natomiast wymaga restauracji, może też ożywienia, bo kilka przykurzonych strojów z oper i baletów na stojakach oraz dwa lustra w złoconych ramach to trochę mało. Olśniewa natomiast jak za Burbonów sam amfiteatr w kształcie końskiej podkowy - tak budowane były wszystkie włoskie teatry między XVIII i XIX w. zapełniony na parterze rzędami welurowych foteli w odcieniu głębokiej, królewskiej czerwieni, nad którymi wspina się pięć pięter balkonów - te zastąpiły stopnie obecne w teatrach antycznych, lożę główną dla VIP-ów umieszczoną w głębi na przeciwko sceny mierzącej aż 35 m., skrytej za ciężką, welurową kurtyną w kolorze identycznym do foteli. Na widowni może zasiąść 3300 widzów, a ja widzę zajętą połowę miejsc - czy to dlatego, że cena biletów zaczyna się od blisko 50 euro? W ucho wpadają mi konwersacje prowadzone po... rosyjsku. Potem okaże się, że moimi sąsiadami są melomani z Peterbursga zdumieni tym samym co ja...



Światła gasną, a mnie zastanawia brak charakterystycznego dźwięku oboju, do którego stroją się wszystkie instrumenty orkiestry. Podnoszę się z fotela, aby ją zobaczyć bo siedzę nieco dalej, ale światła właśnie w tym momencie gasną i muzyka "rusza z kopyta" tyle, że nie z kanału orkiestry, ale z dwóch ustawionych po bokach sceny... głośników. Balet z muzyką odtwarzaną? Tego jeszcze nie widziałam, ale jak mnie potem zapewniła para nobliwych neapolitańczyków, w San Carlo od dawna praktykowana. Ja... jestem przeciw i nie obchodzi mnie z jak dobrym wykonaniem mam do czynienia. Przychodzę do teatru, aby posłuchać muzykę na żywo - inaczej mogę ją sobie puścić w domu. Czy za chwilę, w imię oszczędności będziemy też w teatrze oglądać balety i opery na ekranie zamiast na scenie? Oglądam zatem dwuaktowy balet "Grek Zorba" wg choreografii Lorca Massine, która w pierwszym akcie podoba mi się... średnio, może dlatego, że corps de ballet tańczy na zasadzie "każdy sobie rzepkę skrobie". Również oryginalna muzyka Mikisa Theodorakisa, zaczerpnięta z pamiętnego filmu z Anthonym Quinnem tutaj nie brzmi - fakt, głośniki trochę rezonują :( Dopiero, gdy na scenę wbiega Alessandro Staiano grający Johna, odnajduję się w tym teatrze, bo tancerz jest na prawdę wybitny i tworzy doskonałe pas de deux z Anną Chiarą Amirante jako Mariną. Natomiast na tytułowego Greka Zorbę - w tej roli David Khozashvili choreograf chyba nie miał pomysłu, bo tancerz stale powtarzał ten sam układ. Nudne! W drugim akcie akcja nieco się ożywia, balet tańczy równiej i jest więcej duetów Marina-John. Bez wątpienia najbardziej żywiołowy, wzbudzający entuzjazm był kończący operę syrtakis wykonywany przez wszystkich członków zespołu. Chciałoby się powtórzyć za Okudżawą: "A jednak mi żal...".

Z Włoch zawsze przywożę stertę książek. Tym razem zatem tradycyjnie już odwiedziłam księgarnię mojego ulubionego wydawnictwa Feltrinelli i oprócz sześciu innych tytułów nabyłam dwa z trzech tomów powieści o "Medyceuszach". To na podstawie tej książki nakręcony został serial emitowany również u nas z genialną piosenką Skin, wspaniałymi strojami, doskonałą acz epizodyczną rolą Dustina Hoffmana jako Giovanniego de Medici, patriarchy rodu. Jednak, jak już wcześniej pisałam film skupił się na wątkach sensacyjno-kryminalnych pokazując władców Florencji w wykrzywionym, jeśli nie krzywym zwierciadle, jako żądnych krwi chorych na władzę karierowiczów wywodzących się z plebsu i marginalizując zupełnie fakt, że bez tego rodu bankierów Florencja nie byłaby cudem, jaki teraz możemy oglądać. Znacznie uczciwsza, a przez to ciekawsza jest książka Matteo Strukula (rocznik 1973, urodzony w Padwie), prawnika i doktora prawa europejskiego, chyba jeszcze nie przetłumaczona na polski, bo daje wgląd w epokę - pokazując Medyceuszy nie działających w próżni, ale we Florencji, gdzie ścierały się wpływy wielu rodów mających apetyt na dominację, w tym Albizzich, potem Pazzich.

Więcej na ten temat na stronie tego bloga Wojaże intelektualne

Tak się nastawiałam na deszcz, bardziej wierząc prognozie pogody włoskiej Meteo niż naszej pogodynce, że na wycieczkę na Wybrzeże Amafitańskie zabrałam ze sobą parasolisko. I chyba nim zaklęłam pogodę, bo chmury co prawda od rana gromadziły się nad Wezuwiuszem, potem chmurzyło się właśnie w Positano, parno, duszno i burzowo przywitało nas Amalfi. Jednak dopiero opuszczając główną stację kolejową w Neapolu w drodze do mojego B&B trochę pokropiło, a lunęło solidnie koło 22. Nawet grzmi teraz za oknem. Dobrze, że wytrzymała ta pogoda litościwie - nawet moją wyjątkowo długą jazdę Circumvesuvianą z Sorrento do Neapolu - Madonna Benedetta półtorej godziny (zazwyczaj godzinę). Biedna kolejka chyba z lat 70. ubiegłego wieku stękała, trzeszczała niepokojąco, sapała, gdy "para buch, koła w ruch". Myślałam, że nie dojedzie.
Teraz, wsłuchana w szum deszczu za oknem przywołuję nieco słońca z Positano - dla Was wszystkich, zwłaszcza, że u nas w Polsce ponoć zimno- jesiennie-buro-ponuro:



Zaskakująca jest architektura na tym wybrzeżu. Kolorowe domki przylepione czy wyrastające ze skał o fantazyjnych kształtach, które kilkadziesiąt metrów wznoszą się nad morzem. Te domki zdają się wychodzić jeden z drugiego, bo przestrzeń jest tu na wagę złota. Przez główną ulicę przecinającą wszystkie tutejsze miasteczka i poza nimi przechodzącą w równie wąską jednopasmówkę z trudem przecisną się obok siebie autokary, niemal szorując bokami po sobie i zboczu bądź murku odgradzającym od przepaści. Kierowcy wydają się nie przejmować czy wręcz nawet nie dostrzegać, że to trudne manewry, podczas gdy pasażerowie coraz wykrzykują z podziwem pomieszanym z obawą, bo ich zdaniem - moim też - taka jazda jest karkołomna!







Butikowe hotele dla osób z bardzo zasobnym portfelem. Urządzone ze smakiem, ukwiecone, czyściutkie - na Wybrzeżu Amalfitańskim turysta, w przeciwieństwie do Neapolu nie tonie w śmieciach!





Tutejsza ceramika z głównym motywem w postaci cytryn, z których wytwarza się likier limoncello, ale też serwuje wyciskany z cytryn sok za, bagatela 5-6 "jurków" 350 ml. Rozbój na prostej drodze!


Nosimy się w tym sezonie zwiewnie-powiewnie, kapeluszowo, pastelowo. Taka moda.


Te pomidorki wyhodowane pod Wezuwiuszem mają niepowtarzalny smak. Sos z nich nie wymaga już żadnych przypraw prócz soli i bazylii oraz czosnku. Naturalnie świeżych, a nie suszonych :)

Proszę Państwa, oto Dedal :)  Niejedyna rzeźba naszego artysty u podnóża Wezuwiusza, o czym wkrótce. Na dziś wystarczy :)
Buona notte wszystkim z Neapolu

Nigdzie indziej nie spotkałam w Pompejach aż takich tłumów jak w tym jednym miejscu. Domyślcie się - naturalnie w Lupanarze, czyli w antycznym burdelu.


To niewielki budynek, z kilkoma zaledwie pokojami o obszernych łożach, gdzie panie (czy aby tylko?) świadczyły usługi, a na ścianach korytarza-poczekalni można zobaczyć, jakiego rodzaju


I przyznajcie, że jakkolwiek dokładnie można wszystko obejrzeć ze szczegółami, nie jest to obsceniczne, nadal pozostaje sztuką. Tu pozwolę sobie na dygresję - rysuneczki u naszej Wisłockiej, specjalistki od seksu dla Kowalskich też kolorystycznie odróżniały panów od pań. Jak teraz porównamy te rysunki ze współczesnymi pornolami, to musimy przyznać, że społeczeństwo przez minione dwa tysiąclecia schamiało - o seksie mówiąc i przedstawiając go zazwyczaj wulgarnie i prostacko.

To pięcioaktowa opera Daniela Aubera "Niema z Portici" zainspirowała mnie do odwiedzenia tytułowego miasteczka pod Neapolem. Ponieważ leży po zachodniej stronie Wezuwiusza, kursuje do niej ze stolicy Kampanii kolejka Circumvesuviana. Jakkolwiek Portici słynie z faktu bycia najbardziej zagęszczonym miastem w kraju - 12 tysięcy osób na km2 przy powierzchni całkowitej 4,54 km2, to tłumów na ulicach nie widziałam. Portici to bynajmniej niebiedne miasteczko - wokół dworca rozciąga się dzielnica mieszkalna dla klasy średniej o ciekawej architekturze - każdym dom pokryty jest innym kolorem płytek, ma przestronne balkony i jest dobrze utrzymany. Główna ulica to cacuszko, z kamienicami i willami - pałacami dawnych rodów oraz barokowymi kościołami.



 Przede wszystkim jednak z imponującą Reggią, pałacem królewskim Burbonów, ongiś władców Neapolu, który poprzedził bardziej znaną Reggię w Casercie. Żółtą fasadę nadgryzioną zębem czasu szczelnie kryją rusztowania - restauracja ma potrwać do przyszłego roku.


Natomiast można zajrzeć do angielskiego ogrodu, widocznego z rozległego tarasu - w oddali migocze morze.



Zamiast kwiatów i klombów - niespodzianka w postaci sadu pełnego drzewek grejpfrutowych.


Od tej strony na szczęście fasada jest odkryta.




Do wnętrz "wstęp wzbron", a zatem tylko zerknęłam - rzeczywiście burbońskie wnętrza jako żywo przypominają pałacowe sale w Casercie. Mieszkałam w niej jakiś czas temu, teraz wybieram się tam ponownie, w najbliższą środę.


 Burzliwa akcja libretta musiała się rozgrywać w tych murach, skoro jednym z głównych bohaterów był Alfonso, syn wicekróla Neapolu, który uwiódł niemą córkę lokalnego rybaka. Opera pełna jest treści rewolucyjnych i co, ciekawe, choć odnosi się do konkretnej sytuacji politycznej ówczesnych Włoch nie stanowiących jeszcze jednego organizmu, wystawiona po latach w Brukseli przyczyniła się do wybuchu rewolucji i odłączenia Belgii od Holandii.
I jeszcze jedna ciekawostka - przy Corso znalazłam kilka przykładów neapolitańskich bassi.


Przez przypadek trafiłam też do Małego Lourdes - również przy Corso:

Dziś znajduję się w sercu nadmorskiej miejscowości Torre Annunziata, w czasach, gdy ponoć stanowiła własność Poppei i była jedną z najwystawniejszych rezydencji podmiejskich Pompejów.


Skąd wiemy, że należała do drugiej żony Nerona? Otóż archeolodzy się na ten temat spierają. Zwolennicy przypisania posiadłości tyleż pięknej, co okrutnej kobiecie podkreślają, że willę zbudowano na miarę cesarzowej. Rezydencję cechowały elegancja i ogrom terenu, na jakim ją wzniesiono - wykopaliska nie wydobyły jej w całości na powierzchnię, część nadal kryje się pod współczesnymi zabudowaniami. Pomieszczenia, w których piękna Poppea mogła dbać o urodę i rozwój kulturalny, ozdobiono ze smakiem i wyrafinowaniem.


 Na jednej ze ścian figuruje imię kojarzone ze sługą Nerona, Beryllosem, ale mógł to być niewolnik należący do kogoś innego, zwłaszcza, że posiadłość przechodziła z rąk do rąk. Stąd regularnie ją odnawiano. Również w czasie erupcji Wezuwiusza nikt jej nie użytkował, gdyż jej konstrukcję poważnie naruszyło trzęsienie ziemi w 62 r. n.e. To sprawiło, że w domu zginął tylko nadzorujący renowację strażnik.


Wracając do wystroju - freski na ścianach są prawdziwą skarbnicą informacji o tym, jakie zwierzęta otaczały starożytnych Rzymian. Spójrzcie na zdjęcia i zgadujcie:

I Love volacanoes - oświadczył z pięknym akcentem Brytola może pięcioletni pędrak, żwawo wspinający się ku kraterowi Wezuwiusza. Myślę, że wszyscy wokół podzielaliśmy jego uczucia i emocje, niestety jednak zdecydowanie brakowało nam kondycji. Długa to była bowiem droga i wieloetapowa. Najpierw trzeba było odstać w Herkulanum tuż przy stacji kolejowej w "ogonku" do do punktu sprzedaży biletów na wjazd i do samego Parku Narodowego Wezuwiusza (a kolejka była długa, bo wczorajsze ulewy naturalnie spowodowały chwilowe zamknięcie trasy), więc chętni z poprzedniego dnia "przeskoczyli" na dzisiaj. Potem... autobus nie przyjeżdżał, ale do tego będąc na południu Włoch trzeba się przyzwyczaić. Zamiast o 13.05 wyruszyliśmy pół godziny później - i tak krótkie opóźnienie jak na Mezzogiorno. Naturalnie nieklimatyzowanym autokarem, ale chciałabym za dużo - był w końcu w miarę nowoczesny. Przejechaliśmy przez miasto, mijając z daleka obszar wykopalisk. Po kwartałach bloków w centrum, a potem już raczej apartamentowców otoczonych zielenią - na peryferiach znajdują się te najbardziej "wypasione" rezydencje z widokiem na wulkan, wjechaliśmy w obszar, gdzie dotarła już lawa. Porosły spalonymi drzewami, zwłaszcza iglastymi. Kierowca wskazał nam teren, który zniszczyła ostatnia erupcja Wezuwiusza w 1944 r. - szeroki na kilka dobrych autostrad, czarny pas sunący w kierunku Neapolu, który nagle nam się wynurzył zza niższych wzgórz okalających Wezuwiusz - z drugiej strony rozpostarł się widok na Zatokę Neapolitańską i wyspy - Ischię, Procidę i Capri.


 A droga w górę pięła się coraz ostrzejszymi serpentynami - kto nie lubi zabawy w wesołym miasteczku może mieć problem, delikatnie rzecz ujmując. Szosa jest wąska, ograniczona od przepaści wąskim murkiem, więc kierowcy autobusów, a mija się ich sporo, ostrzegają się na wzajem mocno dając po klaksonie. W pewnym momencie zauważyłam, że niemal przy każdym zakręcie stoi "sztuka" nowoczesna, rzeźby nawiązujące tematycznie do Wezuwiusza i tragedii, jakie tu miały niejednokrotnie miejsce. Oto przykład jednej z nich:


Po 30-40 minutach jazdy - wysiadka przy wejściu do parku i dwie godziny na "zaliczenie" Wezuwiusza, z czego dobrą godzinę zajmuje wspinaczka do ostatniego punktu widokowego przy kraterze.


W początkowym odcinku szlak skojarzył mi się nieco z wycieczką po tatrzańskich dolinkach.


 Jednak wkrótce wkroczyłam w iście księżycowy krajobraz - po lewej miałam już krater, od którego odgradzała solidna, budząca zaufanie drewniana balustrada z pnia sosny, po prawej jeszcze szerszą panoramę na zatokę, aż po Sorrento. Upał lał się z nieba, ale po drodze w sukurs przychodziły punkty gastronomiczne z wodą i pamiątkami - można było sobie na przykład kupić wezuwiańskie wino Lacrima Cristi (czyli Łzy Chrystusa) w butelce oblanej lawą - 5 euro za dwa kieliszki.
Naturalnie były też kartki, magnesy oraz figurki z lawy różnych kształtów i rozmiarów - nie wnikałam, co to i za ile. Całkowicie pochłonęły mnie widoki.



 Ale każdy dzień na tym wulkanie jest inny. Dlatego monitoruje go tak wiele sejsmografów, ustawionych w wielu punktach - jeden z nich, tuż przy ścieżce obklejony jest całkowicie naklejkami - nawet z NASA!




Co może się stać, gdyby wulkan wybuchł pokazują ruiny Pompejów, Herkulanum, Stabie i Oplontis u podnóża.
I jeszcze kilka uwag praktycznych. Trasa jest bardzo bezpieczna, nawet dla osób z mniejszymi pociechami tudzież cierpiącymi na lęk wysokości. Poza tym ekstra opieka "odgórna" gwarantowana - przy kraterze czuwa Matka Boska:


 Natomiast niezbędne jest zakryte obuwie sportowe z "traktorową" podeszwą - klapeczki, koturny, baletki, "lakerky" - wykluczone. Odradzam też trampki, bo będziecie się ślizgać oraz sandały sportowe - żwir, ostre kawałki lawy oraz piach mogą poranić stopy!


Osoby ze słabą kondycją muszą zdać sobie sprawę, że czeka je ostre, półgodzinne podejście pod górę! Czasy, gdy na Wezuwiusz docierała kolejka linowa należą już do przeszłości: