Na zaproszenie Tarnowskiej Organizacji Turystycznej odbyłam dwudniowy tour po jej obszarach
aktywności. Nasza grupa żurnalistów ze stolicy, grodu Kraka i Małopolski zobaczyła w tempie presto tak wiele atrakcji, że wydaje się to niemożliwe, a jednak. Objazd rozpoczęliśmy w Tarnowie, skąd wyruszyliśmy do gminy Pleśna. Pierwszym punktem programu było zdobycie pierwszej z czterech wież widokowych, jakie czekały na naszej trasie. 16-metrowa, solidna konstrukcja z jasnego drewna, pachnąca nowością, bo dopiero co postawiona na wzniesieniu zwanym Golgotą w Dąbrówce Szczepanowskiej, funduje amatorom wspinaczki kapitalne widoki z góry. Od północy można dojrzeć Tarnów, odległy stąd o 20 km i srebrzące się w słońcu zakole Dunajca, od południa - Tatry. Jedynym mankamentem okazał się porywisty, mroźny wiatr wdzierający się pod kurtki. Wieża jest nowoczesna, gdyż oświetlana energią słoneczną, co sprawia, że jest to atrakcja turystyczna nie tylko całoroczna, ale również 24-godzinna, bo iluminacja pozwala na jej odwiedzenie również nocą. Jak informuje mapka u jej podnóża, wpisuje się w Źródlany Szlak, spinający w jeden produkt turystyczny atrakcje pięciu gmin (Ciężkowice, Gromnik, Pleśna, Rzepiennik Strzyżewski i Zakliczyn)  - w uroczystej inauguracji głównego punktu informacyjnego 80-km szlaku w Gromniku uczestniczyłam dzień później.


Głównym inwestorem wieży w Dąbrówce Szczepanowskiej jest Gmina Pleśna, która zrealizowała tę inwestycję w ramach projektu partnerskiego z Tarnowską Organizacją Turystyczną. Jej wartość to 900 tys. zł. Tych informacji dostarczył nasz cicerone, niezrównany Janek Czaja, absolwent krakowskiej AGH, który po przejęciu gospodarstwa od rodziców przed 15 laty, od razu przestawił je na produkcję ekologiczną. Dekadę później został laureatem konkursu na Najlepsze Gospodarstwo Ekologiczne w Małopolsce w kategorii "ekologiczne gospodarstwo towarowe". Jakby tego było mało, Jan Czaja jest też skarbnikiem Tarnowskiej Organizacji Turystycznej oraz Stowarzyszenia Grupa OdRolnika, propagującego zdrowy styl życia i odżywiania. Wkrótce mieliśmy zobaczyć "dziecko" tej prężnie działającej organizacji, która łączy rolników i konsumentów.


 Jest nim Centrum Produktu Lokalnego w Rzuchowej, czuwające nad ochroną środowiska, promocją zdrowia i zdrowego odżywiania. Mieliśmy okazję sprawdzić, że nie są to czcze hasła. Przekraczając progi Centrum od razu dosłownie rzuciliśmy się do stojących w hallu, po prawej stronie półek.


Pyszniły się na nich słoiki z kolorowymi nakrętkami i estetycznymi etykietami kryjące takie smakowitości jak orzechy włoskie w miodzie czy cytryna z miętą w syropie, soki owocowe, kasze i makarony oraz przyprawy w paczuszkach, a także warzywa i owoce.


Ten mini-sklepik oferuje zdrowe, bo pochodzące wprost od tutejszych rolników produkty i przetwory za rozsądne ceny. Jest czynny w tygodniu w wybranych godzinach, a dla chętnych świadczy usługę www.paczkaodrolnika.pl, wysyłając wybrane przez klientów produkty na zamówienie.


Do głównej sali niczym po sznureczku zawiódł nas zapach domowego obiadu. Przygotowały go panie pod egidą niezrównanej Barbary Zych, wiceprezes zarządu Grupy OdRolnika. Mocna zupa z dyni, bo z dodatkiem imbiru i czuszki dobrze rozgrzała nas po wizycie na wysokościach.


Wróciliśmy tu również na kolację - pasztet z cukinii i marchewki to była poezja smaku.


Aczkolwiek budynek CPL jest nowoczesny, architektonicznie ładnie wkomponowuje się w rzuchowski zespół dworsko-parkowy, pośród którego stoi. Sam Zespół, pięknie odrestaurowany należy do najstarszych siedzib ziemiańskich w Małopolsce. W przeszłości przechodził z rąk do rąk, stanowiąc własność Dębickich, Lubomirskich, Dietlów. Przez rok należał też do syna Jana Matejki, Jerzego.


Na terenie gminy Pleśna dla turystów przygotowano pięć szlaków pieszych oraz cztery trasy rowerowe o łącznej długości 24 km.

Jestem smakoszem. Lubię zdrową kuchnię wykorzystującą lokalne produkty i zacne wino, a całość obfitego posiłku, wzorem Włochów kończę kieliszeczkiem grappy. To nie wódka, jak myślą niektórzy, ale produkt uboczny, gdyż wytwarza się ją z wytłoczyn winogron po produkcji wina. Do tej pory byłam przekonana, że dobrą grappę wypiję tylko w Italii, a może jeszcze w innym z krajów zachodniej Europy, ale z pewnością nie u nas. Tymczasem goszcząc przed niespełna tygodniem w Winnicy Nowizny przekonałam się po raz kolejny, że Polak potrafi.
Przede wszystkim gdzie jest to miejsce trunkami (i nie tylko, o czym za chwilę) kuszące? W sercu Małopolski, w miejscowości Połom Mały (pod numerem 60.). Właścicielami 5,5-ha gospodarstwa enoturystycznego jest Urszula Kamińska, żona Bogusława Kamińskiego, wójtem gminy Iwkowa, na której terenie się ono znajduje. Umiejscowione na zboczach Pogórza Rożnowskiego, z okien oferuje panoramę Beskidu Sądeckiego i Wyspowego, a bliżej - widok na samą winnicę, gdzie każdy rząd zajmuje inna odmiana winorośli.


Miałam okazję spróbować kilku produkowanych tu win białych i czerwonych, wytrawnych i deserowych, ale najbardziej zasmakował mi biały Hibernal, którego skosztowałam po raz pierwszy w życiu i skojarzył mi się z Rieslingiem. Hibernal to krzyżówka międzygatunkowa winorośli, wyhodowana w 1944 r. w Niemczech, lubiąca tereny podgórskie, odporna na zimowe mrozy. Również biały Solaris, kojarzący mi się z tytułem poczytnej powieści Lema okazał się zacny. Do tego gospodarze zaproponowali talerz wędlin i serów, chipsy z lokalnych jabłek.



Nareszcie też miałam okazję poznać tutejszy przebój nad przebojami, małopolski produkt regionalny o chronionym oznaczeniu geograficznym, suskę sechlońską. Suska w miejscowej gwarze oznacza suszkę, czyli suszoną i wędzoną śliwkę, wytwarzaną wyłącznie z odmian śliwy domowej z pestkami, zazwyczaj węgierki. Z kolei sechlońska odnosi się do wsi Sechnej.


Uprawiana jest na terenie zaledwie kilku gmin w regionie, w tym Iwkowej. Na terenie gospodarstwa znajduje się zresztą stara, drewniana szopa, gdzie tę śliwkę onegdaj suszono i wędzono - obecnie gospodarze wybrali jednak wino. Śliwka jest duża, mięsista, słodkawo-wytrawna, ale ma w sobie mniej naturalnego cukru niż na przykład nowosądecka. U gospodyni można kupić wyborne powidła domowej roboty z tej właśnie śliwki, podobnie zresztą jak wina. Produktem iście wybornym jest wytwarzana na miejscu grappa - w niczym nie ustępująca tym, które ostatnio smakowałam w Trentino z win Marzemino i Teroldego.


Wracając do Nowizn - tutaj warto zatrzymać się na regionalny posiłek - koniecznie zamówcie smalczyk ze śliwką i naleśniki ze wspomnianymi powidłami! Ja pochłonęłam ich całkiem sporo nie dbając o linię :) A na koniec zrobiłam sobie zdjęcie z państwem Kamińskimi:


Winnica daje spore możliwości ciekawego spędzenia czasu. Jeśli są z nami dzieci - ucieszy je zainstalowany park linowy i tyrolka, oraz możliwość zobaczenia z bliska żywych danieli w hodowli. Dorośli mogą wziąć udział w warsztatach winiarskich. Na przedszkolaków, młodzież szkolną i seniorów czekają questing i warsztaty rekreacyjno-edukacyjne. www.winnicanowizny.pl

Wszystkich moich Czytelników, Znajomych i nieznajomych, amatorów podróży na rozmaite dystanse zapraszam nam moje slajdowisko do Wesołej już na początku marca

Folgaria, położona na płaskowyżu o tej samej nazwie na wysokości 1168 m n.p.m., u stóp góry Cornetto (2060 m n.p.m.), czyli Rożek w grupie Vigolana, Polakom kojarzy się wyłącznie jako ośrodek narciarski. 53 km tras, stanowiących część tzw. karuzeli "Skitour dei Forti", należącej do konsorcjum Skirama Dolomiti.


Tu poszalejemy na jednej lub dwóch deskach, również biegówkach, odkryjemy zalety fatbike'a w wersji na śnieg, pozjeżdżamy na sankach, poślizgamy się na lodowiskach, ale też ruszymy w góry z przewodnikiem. Ja w tym sezonie również miałam okazję skorzystać z tych atrakcji - "oswajałam" narty po dłuższym okresie niejeżdżenia,


ale też po raz pierwszy wsiadłam na elektrycznego "grubcia", o czym piszę w poprzednim poście.
Miałam jednak czas pobuszować po samym miasteczku, które liczy raptem 3200 mieszkańców, ale i blisko tysiąc lat historii.
 Już ok. 1150 r n.e., miejscowość otrzymała od ówczesnego księcia-biskupa pobliskiego Trydentu, dzisiejszej stolicy regionu, tytuł "Magnifica Comunita' ", z którym wiązała się znaczna autonomia. Tym wyróżnieniem szczyci się zresztą Folgaria do dziś, czego dowodem jest fasada ratusza:



Potem terytorium rządzili Wenecjanie i Austro-Węgry. Tędy przebiegał też front pierwszej, Wielkiej Wojny, której reliktem są pobliskie forty - stąd zresztą nazwa Skitour dei Forti, nawiązująca do tych zabytków. Wspięłam się do jednego z nich - Forte Belvedere w Lavarone.
Wracając jednak do Folgarii - spodobała mi się jednorodna architektura miejscowości.


Tyrolskie, starsze domy z "landszaftami" na fasadach urzekają dbałością o detale. Za drewnianymi okiennicami kryją się okna zdobione białymi jak śnieg, haftowanymi firaneczkami.



W donicach na parapetach są rośliny wytrzymujące niskie temperatury. Na drzwiach wejściowych, w okresie świątecznym wiszą okolicznościowe wianki z jedliny z bombkami i wstążeczkami. Nawet skrzynki na listy są artystycznymi cackami wyrzeźbionymi w drewnie.



Domy nowszej daty są wyraźnie wkomponowane w góralską stylistykę i kolorystykę, przypominając szwajcarskie chalets:


W wielu z nich działają hotele i pensjonaty, których gwiazdki nie są zawyżone - w przeciwieństwie do obiektów większej części Włoch, borykających się z dotkliwym kryzysem ekonomicznym.


Mnóstwo jest w Folgarii sklepików z pamiątkami, które nie są tandetnym badziewiem.




W jednym z takich butików natrafiłam na malowane domki do aromaterapii - od zakupu powstrzymała mnie tylko wysoka cena (od 30 euro w górę):


Kuszą smakowitościami osterie z wybornym, regionalnym menu, o czym napiszę w osobnym poście, bo Restauracja u Hugona w pełni zasługuje na wyróżnienie nie tylko za jadło, ale atmosferę "pachnącą" tradycją rodzinną:


Skoro zaś o jedzeniu mowa, warto wpaść po dobrą wędlinę do Antica Macelleria Cappelletti, której zamierzam również poświęcić osobny tekst ze względu na nazwisko rodziny właścicieli. Czy komuś się ono z kimś kojarzy?


W miasteczku znajduje się kilka sklepów spożywczych, w tym aż trzy supermarkety COOP, ale w nich nie kupimy kawy Bontadi, którą najchętniej piją trydentczycy, bo produkowana jest w jednym z największych miast regionu, Rovereto. Polecam i nie jest to reklama, choć lubię też Gusto &Aroma, firmową kawę supermarketów marki CONAD. Oczywiście moja ulubiona to Kimbo, podczas gdy Lavazza, moim zdaniem się popsuła. I Kimbo też można wypić w Folgarii.
Lubię zwracać uwagę na detale i ciekawostki. Jedną z nich są klepsydry:


Opatrzone kolorowymi zdjęciami "drogich nieobecnych", pokazują ich w pełnej formie, ujawniając nierzadko pasje i zainteresowania:


Pomysłowe są też skrzynki na psie odchody, zachęcające do wrzucania śmierdzących pakuneczków rymowanym napisem Luisito ama il pulito, co znaczy Luisito kocha czystość.

https://magazynswiat.pl/26787/tluszczakiem-na-szczyt-w-trentino.html