Nie dziergają stringów czy innych, intymnych części garderoby jak ich koleżanki po fachu z Koniakowej. Myślę, że nawet nigdy nie przyszłoby im to na myśl. Koronczarki z Isola Maggiore od pokoleń zasiadają co dzień rano w plamach słońca na głównej ulicy miasteczka, pozwalając, aby ciepłe promienie rozgrzewały starcze, wykrzywione przez reumatyzm, palce, zaskakująco zręcznie operujące drutami. Lubią ciszę, zakłócaną jedynie ćwierkaniem ptaków i tym dziwnym szumem, jaki tworzą w masie odgłosy samców cykad. Pozwala im na skupienie się na misternych wzorach, które wypełniają obrusiki, serwetki, podstawki pod kieliszki.

Gdy kolejne dzieło jest już skończone, artystka układa je pieczołowicie na stoliczku czy krzesełku i opatruje ceną. A nuż trafi się zbłąkany turysta, które zechce kupić prezent dla żony, narzeczonej czy kochanki? Koszt tych małych dzieł sztuki - już od 10 euro.
Na Isola Maggiore kursuje regularnie niewielkie batello czyli stateczek nie pierwszej młodości.

Ta wyspa Największa w tłumaczeniu na polski, położona jest na samym środku jeziora Trazymeńskiego. Stateczek pływa najczęściej w sezonie i pod warunkiem, że na tym umbryjskim akwenie nie szaleje akurat sztorm, a potrafi, co sama widziałam. Fale są wówczas potężne i wściekle biją o brzegi. Zapewne Neptun jest nie w humorze! Ale ja trafiłam na idealną wprost aurę. Jako skowronek z natury wypłynęłam bodaj pierwszym stateczkiem jeszcze przed ósmą rano i w kwadrans byłam u celu. Wcześniej nawet przed wspomnianymi koronczarkami, które wychynęły z domów godzinę później. Isola Maggiore to urocze miejsce dla każdego stroniącego od tłumów.

Skąpane w bujnej zieleni i kwiatach, kryje w zanadrzu kilka ciekawostek dla podróżników.

Tu w 1211 r. chwile kontemplacji w odosobnieniu spędził późniejszy święty, Franciszek wracając z Cortony.

Tu pod koniec XIX w. osiadł markiz Chiacynt Giuglielmi z Civitavecchia i wzniósł zamek pozostający w rękach jego rodu przez kolejne stulecie.

Dziś rozpadająca się budowla, jako żywo przypominająca Castello Miramare w Trieście, czeka na hojnego inwestora z wizją. A może też na ekipę filmową, bo miejsce jest iście bajkowe. Są też po drodze szczątki starego młyna.

Dobry piechur przemierzy wyspę w dwie godziny, ale można na niej śmiało spędzić dzień, choćby wpatrując się  w srebrzysto-błękitne wody jeziora czy zanurzając się w jego chłodną, czystą toń.

Jest taki piękny most, a właściwie akwedukt w Spoleto, łączący wzgórze Eliasza (Colle  Sant' Elia) z górą Monteluco. Pamięcią własną sięga czasów rzymskich, o czym pisze Goethe w mojej ulubionej lekturze, "Podróżach po Włoszech":" Dziesięć arkad wyrastających nad doliną, zbudowanych z kamienia,trwa bezpiecznie od wieków, podczas gdy pod nimi nieustannie przepływa woda z jednego krańca miasta na drugi". To rzeczka czy raczej strumień Tessino, którego, szczerze mówiąc nie dostrzegłam, gdyż Ponte dei Torri oglądałam nocą i nawet punktowe światła rozjaśniające masywną konstrukcję do niej nie docierały. Nie ma się co dziwić - most przerzucony jest 76 metrów nad nią i osoby z lękiem wysokości mogą mieć problem, aby na niego wejść, choć od porośniętej haszczami czeluści oddziela piechura kamienny parapet sięgający biodra. Po obu stronach, co sygnalizuje sama nazwa, tkwią wieże. Jedna należy do Fortilizio dei Mulini, średniowiecznego zameczku dziś w malowniczej ruinie, druga do imponującej, XIV- w. fortecy  Rocca Abornoziana, wieńczącej szczyt Colle Sant'Elia. Została zbudowana, jako jedna z całego szeregu fortyfikacji w środkowej Italii z rozkazu papieża Innocentego IV, który, przebywając jeszcze na wygnaniu w Awinionie, chciał tym samym przywrócić autorytet papieski na ziemiach stanowiących własność Stolicy Apostolskiej.
Pylony i arkady mostu, co nietypowe - nie są takie same - zwężają się w kierunku Monteluco.

To idealne miejsce przechadzek dla zakochanych - 230 metrów zawieszone w niebie, a wokół zieleń doliny. Na przestrzeni wieków zmieniła się jego funkcja, z użytkowej na estetyczną. A przecież ongiś biegła tędy woda zasilająca starożytne budowle, w tym wydobyty z mroków zapomnienia amfiteatr rzymskiej kolonii Spoletium, założonej w 241 r p.n.e. Ale podwaliny pod nią dali wcześniej Umbrowie i Etruskowie. Dzielne miasto oparło się oblężeniu Hannibala, który za to wyrżnął Rzymian nad jeziorem Trazymeńskim, o czym już wcześniej pisałam. Co roku, od blisko 60 lat odbywa się tu Festival dei Due Mondi, światowej ranggi wydarzenie artystyczne, łączące muzykę, taniec, spektakl i sztuki plastyczne http://www.festivaldispoleto.com/
Na Ponte dei Torri byłam jeszcze przed papieską podróżą do Polski, ale gdy Franciszek powiedział o budowaniu mostów między ludźmi, właśnie ta spoletańska konstrukcja przyszła mi na myśl. Jej solidność sprawiła, że przetrwała historyczne zawieruchy różnego kalibru, jak również trzęsienia ziemi, które Italię nawiedzały i nawiedzają. Czy jesteśmy w stanie stawiać takie mosty w relacjach międzyludzkich?

Ta na zdjęciu ma siedem metrów długości i przebyła morze Śródziemne w marcu 2014 r. Przewiozła dziewięciu uchodźców na wyspę Lampedusa. Wszystkie dotarły do niej żywe. W tych samych dniach, płynąc na podobnych barkach siedmiu uciekinierów z Syrii zatonęło na morzu Egejskim, czterdzieści dwie osoby z Jemenu skryły na zawsze wody zatoki Aden, dwieście pięćdziesiąt jeden uciekających z Konga zginęło w odmętach jeziora Alberta - pięćdziesiąt jeden z nich to były jeszcze dzieci. Oni wszyscy pragnęli zapomnieć o głodzie, wojnie, śmierci, gwałtach, jakie spotykały ich i ich bliskich w krajach rodzinnych. Pragnęli dobić do bezpiecznego portu i zacząć życie na nowo.


Barka, którą widać na zdjęciu pomalowana została na czerwono, a burtę opasuje biały pas, wnętrze zaś jest niebieskie. Albo było. Kolory wyblakły - poddały się w walce z morskim żywiołem. Ich resztkę spłukuje deszcz. Również dziś, kiedy stojąc przed Bazyliką św. Franciszka w Asyżu widzę tę barkę zacumowaną bezpiecznie przed wejściem.


Po raz pierwszy zaglądam do środka. Czego tam nie ma: skrawki materiałów, jakiś sparciały but, pogięta, plastikowa butelka po wodzie mineralnej. Resztki skromnego dobytku, jakie rodziny wzięły ze sobą na łódź. Serce się ściska.


Nie po raz pierwszy widzę tę barkę w Asyżu - pół roku temu umieszczona została przed choinką, nieopodal wejścia do dolnej części bazyliki. Jako szczególny dar dla nas, abyśmy nie zapominali o tych potrzebujących. Tak jak nie zapomina o nich Franciszek naszych czasów, obecny papież. I upomina się o ich przygarnięcie do krajów, które mogą to uczynić.
Kilka dni po tym, jak zobaczyłam "barkę nadziei" w Asyżu, w jedej z uroczych restauracyjek na Zatybrzu nawiązałam rozmowę z włoską rodziną mieszkającą gdzieś blisko, za rogiem. I pierwsze pytanie, jakie padło z ust głowy rodu, od razu w tonie oskarżycielskim było wręcz do przewidzenia:
- "Dlaczego Polska nie pomaga uchodźcom, dlaczego nie bierze ich do siebie, nie wywiązuje się ze zobowiązań wobec UE?". Jakbym słyszała brukselskich komisarzy, do których dociera bardzo jednotorowy przekaz. Zadałam więc pytanie, których uchodźców, skoro w ubiegłym roku przyjęliśmy blisko milion Ukraińców. Ich tragedię, zbrodniczą napaść zielonych ludzików i aneksję Krymu świat, Europa, UE zignorowały. A na Ukrainie nie jest spokojnie i bezpiecznie. Zapytałam też, czy zdają sobie sprawę moi sympatyczni rozmówcy, że mamy też zobowiązania wobec tych, co na Wschodzie. Rodzin wywiezionych "na białe niedżwiedzie". Dużo ich jest i każdy ma prawo powrotu do ojczyzny ojców i dziadów. Czy w związku z tym jednak jesteśmy zwolnieni od pomocy innym? Absolutnie nie. Jednak ta pomoc powinna być mierzona podług naszych sił i możliwości. A przede wszystkim rozwagi. Otworzyć granice, jak uczyniła to pani Merkel, jest najprościej, tylko co teraz dzieje się za naszą zachodnią granicą? Wpuścić wszystkich jak leci okazało się (o)błędem nie do naprawienia. Przed tym zresztą ostrzegają sami, prawdziwi uchodźcy - pamiętam jednego z nich lekarza z Syrii który przyleciał do nas z rodziną jeszcze chyba w ubiegłym roku. Na pytanie dziennikarzy TVP z jeszcze poprzedniego rozdania, którzy powielili to zadane mi przez Włocha z Zatybrza, odpowiedział, patrząc prosto w kamerę: "pomagajcie, ale bądźcie przy tym ostrożni, sprawdzajcie, kontrolujcie, bo nie każdy jest godny zaufania.". Ten lekarz z Syrii po to uciekł ze swojego kraju i wybrał Polskę, aby żyć w niej spokojnie i bezpiecznie. Aby nad Wisłą nie powtórzył się scenariusz terroru i strachu. A może się powtórzyć, jeśli nie zachowamy ostrożności i umiaru, choć tak trudno, gdy media pokazują zapłakane twarzyczki ocalonych z morskiej podróży dzieci.
Papa Francesco podczas rozpoczętej właśnie pielgrzymki do Polski apeluje o miłosierdzie, a więc i pomoc uchodźcom. Abyśy otworzyli serca na nich i ich potrzeby. I możemy to czynić na wiele sposobów, również spiesząc ze wsparciem humanitarnym do krajów w potrzebie, co zresztą Polska czyni. Pozostaje bowiem pytanie, czy jeśli wszyscy z nich wyjadą na "ziemie obiecane" to problem się rozwiąże? Nie sądzę.