Choć o zimie tej mówiło się, że obnażyła słabość socjalistycznego państwa to nie została ona tematem opracowań historycznych. Książka, którą polecam to reportaż historyczny barwnie opisujący słynny atak zimy na przełomie 1978/1979 roku. Książka ma pokazać realia życia w PRL-u epoki Edwarda Gierka, bankructwo komunistycznych ideałów oraz solidarność przeciętnych Polaków w obliczu żywiołowej klęski. Ma też być zapisem ważnego, a do tej pory słabo opisanego epizodu w historii Polski.

"Po ciepłym i deszczowym Bożym Narodzeniu 1978 roku mało kto się spodziewał mroźnej zimy. A jednak front atmosferyczny ruszył, zmuszając cały kraj do wojny z naturą. Za sprawą rzadkiego układu niżu i wyżu, zima nadeszła nagle znad Skandynawii. Kulminacyjny atak nastąpił w Sylwestra. Od 1 stycznia 1979 roku Polska była sparaliżowana. Skuta mrozem i zasypana śniegiem. System znowu się nie sprawdził, ale jak zawsze sprawdzili się zwykli ludzie. To oni walczyli z żywiołem i nieporadnością socjalistycznego państwa. To była bitwa o ciepłe kaloryfery, ale niekiedy także o ludzkie życie. Chwila, w której małe rzeczy są wielkimi sprawami. To była prawdziwa Zima Stulecia." 

Przy okazji - osobista refleksja Pamiętam osobiście, że w tę zimę stulecia wybrałam się z Mamą do Zakopanego, jak co roku na narty. Powroty okazały się trudne – nasz pociąg ze stolicy Tatr do stolicy kraju jechał 18 godzin. Ten, którym podróżowała moja wówczas „przyjaciółka od serca”, na tej samej trasie – 25 godzin J To były czasy, a my obie jeszcze wówczas dzieciaki, dla których to wszystko było fajną zabawą. Dla naszych rodziców zaś drogą przez mękę. Teraz zaś zimy mamy raczej angielskie, podczas gdy na zachodzie Europy szaleją orkany, za oceanem syberyjskie mrozy skuwają Nowy Jork, a na Saharę spada śnieg.

"Pasażerka" Munka z wybitną rolą młodej Aleksandry Śląskiej. Dla mnie chyba ta wizja Oświęcimia była zawsze najbardziej przejmująca, najbliższa prawdzie, żywa. I oto przed tygodniem mogłam wreszcie okazję skonfrontować wiedzę z wielu lektur i dokumentów z rzeczywistością. Z grupą włoskich księży miałam po raz pierwszy  życiu przekroczyć bramę ze słynnym napisem "Arbeit macht frei".


Jakże obawiałam się własnych emocji - wizyta na Majdanku, gdy byłam jeszcze nastolatką pozostawiła niezatarte, wstrząsające wrażenie. Tymczasem wejście na teren obiektu skojarzyło mi się z jakimś zakładem produkcyjnym z czasów PRL. A może szatnią w bardzo prowincjonalnym kinie z okresu późnego Gierka. Ten tłok, kilka "ogonków" wijących się w dużej, szaro-burej poczekalni. Jacyś niesympatyczni funkcyjni sterujący bez przekonania ruchem, wpuszczający za przeszklone bramki. Ktoś nieuważny rozdający słuchawki turystom - zresztą system nagłaśniający okazał się kiepskiej jakości, ze słabym zasięgiem. Przewodniczka, z niezłym włoskim, okazała się osobą ogólnie znudzoną, a może znużoną przedburzowym upałem? Głosem na jednym tonie, zupełnie wypranym z emocji podawała kolejne fakty z powstania i rozwoju makabrycznej machiny śmierci, jaką był Oświęcim. - Mam wrażenie, że ona zaraz zemdleje albo zaśnie - zauważył jeden z młodszych księży. - Może to forma samoobrony organizmu? - starałam się kobietę usprawiedliwić, bo praca w takim miejscu musi być wyjątkowo trudna. Jednak tych emocji, chociaż ich odrobiny mi zabrakło. Tuptaliśmy grzecznie za przewodniczką, zwiedzając kolejne baraki, w których, w szklanych gablotach zamknięto dobytek tych, którzy już nigdy nie mogli go odebrać. Stosy okularów, butów, protez, kobiecych włosów, gdzie loki mieszały się z "mysimi" ogonkami dziewczynek i staruszek... Wszystkie szare, bo przysypane grubą warstwą kurzu. Te przedmioty mówiły same, nie wymagały słów. Zwłaszcza takich, które wydawały się być puszczone ze zużytej płyty. Monotonia, brak jakiejkolwiek inwencji, aby pokazać potomnym, jak rzeczywiście makabryczne było to miejsce, zredukowanie go do muzeum, o którego uaktualnienie nikt się nie troszczy, a miałam wrażenie, nikogo to nie obchodzi... Nawet cela Maksymiliana Kolbe, przy której nawet nie ma czasu na kontemplację... I nagle mój wzrok natrafił na bardziej znjomy przedmiot. Z walających się za kolejną szybą walizek, opisanych z niemiecką skrupulatnością nazwiskami ich dawnych posiadaczy wyłowiłam jedną: M.Frank. - Czy to nie jest walizka siostry Anne Frank, tej od słynnego pamiętnika spisanego przez niespełna piętnastoletnią, żydowską dziewczynkę w czasie dwuletniego ukrywania się przed nazistami w Amsterdamie - pomyślałam i zadałam to pytanie przewodniczce. Wytrącona z beznamiętnego słowotoku "guida" spojrzała na mnie nieprzytomnym wzrokiem: - Eeee, nie, chyba nie... - dukała ". - Chociaż M to jak Margot, więc może to być rzeczywiście walizka jej siostry - dodała niepewnie. - Gdzie jest więc walizka samej Anne, przecież obie siostry, przed Bergen-Belsen, gdzie zmarły na tyfus, trafiły właśnie tutaj, do Oświęcimia? - starałam się dociec. - Schowana! - ucięła przewodniczka i pomaszerowała naprzód. A mnie pozostała smutna refleksja, że oto wstrząsająca historia bodaj najsłynniejszej żydowskiej dziewczynki- ofiary Holokaustu, została tu tak zupełnie zmarginalizowana. Dla mnie Anne, nota bene moja imienniczka, po lekturze wspomnianych pamiętników - znalezionych potem w skrytce przez jej ojca, jedynego ocalałego z zagłady i opublikowanych, pozostała na zawsze kimś bliskim. Tak jak zapewne dla milionów innych czytelników z wielu krajów świata. Bo Pamiętnik Anne Frank odniósł wydawniczy sukces i zawdzięczał go nie sprawnej akcji marketingowej, ale szczerości, prostocie samego przekazu. Z jego kart wyłania się zwykła nastolatka, nieco "rogata" dusza, nie tająca konfliktów z rodzicami czy starszą siostrą, mająca swoje młodzieńcze marzenia i przeżywająca pierwszą w życiu miłość. http://www.annefrank.org/en/Anne-Frank/

Gdyby mury stołecznego Hotelu Victoria Sofitel potrafiły mówić, rzeczywiście miałyby co opowiedzieć. Jego szara bryła w kształcie litery H przez 38 lat zdążyła się już bowiem wpisać  w pejzaż Warszawy. Na początku budziła chyba co najmniej kontrowesje – wcześniej na tym miejscu stał bowiem eklektyczny Pałac Kronenberga, który harmonijnie komponował się z resztą zabudowy przy ówczesnym placu Małachowskiego. Projekt hotelu autorstwa polsko-szwedzkiego zespołu architektów (Zbigniewa Pawelskiego, Leszka Sołonowicza, Andrzeja Dzierżawskiego, Dereka Frasera, Kurta Hiltina), działających pod szyldem szwedzkiej firmy Skanska Cementgjurterjet był natomiast typowym dziełem epoki PRL, czyli po prostu „pudełkiem”. Jednocześnie to dzieło, wzniesione jeszcze w czasach dobrej koniunktury rządów ekipy Edwarda Gierka, miało być „wizytówką” nowej Warszawy, niejako dowodem jej otwierania się na zachodnią modę – tak długo negowaną przez mocno czerwony system. Mamy więc w bryle zawarte pewne rozwiązania jak na tamte czasy nowoczesne, jednak nie da się ukryć, że urodą ona i tak nie grzeszyła. Jednak centralne położenie i właśnie ten powiew „Zachodu”, widoczny od początku w wystroju wnętrz i zdecydowanie lepszej niż w większości PRL-owskich hoteli obsłudze sieci InterContinental sprawiły, że do Victorii ciągnęli zarówno zagraniczni goście z dolarami, jak i filmowcy. Po wyłożonych wykładziną, długich korytarzach przechadzali się lub wręcz ganiali bohaterowie takich kultowych obrazów, jak „O7 zgłoś się”, „Co mi zrobisz, jak mnie złapiesz”, „Kingsajz” czy „Wielki Szu”. Okna Victorii stały się też najlepszą miejscówką podczas słynnej, papieskiej Mszy św. na pl. Zwycięstwa, kiedy Jan Paweł II przebudził zgromadzone tłumy jednym zdaniem” Niech stąpi Duch Twój i odnowi oblicze Ziemi, tej Ziemi” – z silnym akcentem położonym na „tej”. Pamiętam te słowa trochę przez mgłę, bo nie dane mi było naturalnie oglądać Ojca św. z klimatyzowanych pokojów hotelowych, ale stojąc w skwarze, który dopadał również pod drzewami ogrodu Saskiego, utrwaliłam w pamięci niczym stopklatkę obraz Victorii. Majestatycznie górowała nad placem, lśniąc w słońcu. Trzy lata później Warszawą wstrząsnęła sensacyjna wiadomość – to właśnie w Victorii dokonano zamachu na Palestyńczyka Abu Daouda, zajmującego zresztą apartament prezedencki. Był on podejrzewany przez Mossad czyli izraelski wywiad o udział w zamachach w Monachium, kiedy to radykalna organizacja palestyńska Czarny wrzesień uprowadziła podczas olimpiady w 1972 r. 11 izraelskich sportowców ( przy okazji polecam książkę Georgesa Jonasa „Monachium- zemsta”. Hotel Victoria mógłby też opowiedzieć o krzyżach z kwiatów i zniczy, które układaliśmy na płytach placu Zwycięstwa podczas wojny polsko-jaruzelskiej. I o szaro-niebieskich sukach policyjnych, wspomaganych armatkami wodnymi, które w razie potrzeby jednym strumieniem wody potrafiły rozpędzić przeciwnych wojskowej „wadzy”. I o Mszy św. za poległych w katastrofie smoleńskiej… Dziś hotel Victoria przeżywa, rzec można drugą młodość. Już jako Sofitel poddawany jest systematycznemu liftingowi. W ubiegłym tygodniu gościłam dwukrotnie w jego wnętrzach poznając dyrektora – człowieka z prawdziwą wizją. Oprowadzała mnie po nim Karolina Gochnio – według mnie jedna z najlepszych specjalistek ds. PR w hotelach. Lobby w ciepłych beżo-brązach, z kapitalnymi, futurystycznymi lampami, które zwieszają się z sufitu. Lampy w całym hotelu są zresztą jego mocnym, designerskim punktem. A jedzenie w Brasserie – z lunchem za jedyne 35 zł od osoby?
O tym wszystkim napisałam szerzej na stronie Hotele niebanalne, bo hotel Victoria Sofitel przy dzisiejszym pl. Piłsudskiego absolutnie do takich należy.