W górę rzeki życia. Herkules Poirot wkracza do akcji
09:31
Nil.
Pomyśleć, że jakieś 10 tysięcy lat temu płynął sobie przez zieloną, rozległą
sawannę, po której rączo biegały gazele i zebry. Po dorocznych, obfitych
wylewach rzeki, wody jej się cofały, a na podmokłych terenach wylegiwały się
krokodyle i hipopotamy, współistniało wiele gatunków ptaków i zwierząt. Z
czasem polujący tutaj ludzie osiedli i zajęli się rolnictwem. Klimat się
zmieniał, sawanna stała się pustynią. Życie przeniosło się w dolinę Nilu i powstały dwa, niezależne ośrodki, które ukształtowały
dwie osobne kultury Górnego i Dolnego Egiptu. Ich życie toczyło się i było
ściśle związane z rzeką.
Tak jest również i dziś. Gdy żegluję w górę Nilu,
liczącą wiele tysięcy lat historię mam na wyciągnięcie ręki. Moim punktem
startowym jest wyspa Elefantyna, położona na wysokości Asuanu – z lądem stałym
nie łączy jej żaden most, a tylko wodna przeprawa. Można zdać się albo na
stateczek hotelu Mövenpick Resort Aswan – w środku wypełniają ją rzędy
miękkich, kanapowych siedzeń, bądź też na wieloosobową, znacznie skromniejszą
łódź, również krytą daszkiem, ale oferującą twarde ławki. Jest jeszcze feluka,
charakterystyczna dla Nilu drewniana łódź z żaglem.
Na wycieczkę wybieram tę
pośrednią opcję, bo z daszku mogę robić panoramiczne zdjęcia, choć Bóg jeden (i
moja towarzyszka podróży), wiedzą, że mam lęk wysokości!
Łódź jest podłużna,
może spokojnie zabrać kilkadziesiąt osób, ale turystów tutaj nie ma – ostatnie
doniesienia medialne okolicznych ofiarach śmiertelnych w Kairze skutecznie ich
przepłoszyły. Ubrany w długą, szarą galabiję Nubijczyk zaciera ręce z myślą o
niespodziewanym zysku – chce mnie skasować 15 dolarów za godzinę. Naturalnie
się targuję!
Mimo stycznia czyli
egipskiej zimy, słońce ostro przypieka – to bóg Re zaprasza mnie w podróż do
przeszłości. Opływamy południowy cypel Elefantyny, gdzie wyrastają betonowe
bloki nowego „resortu”, a potem kierujemy się już w górę Nilu i oglądam z wody
balkon mojego hotelu. Wyspa jest podłużna – ma 1200 metrów długości i do 400
metrów szerokości. Choć w starożytności określana była jako Abu lub Yabu,
wszystkie nazwy, łącznie ze współczesną nawiązują do słonia. Być może dlatego,
że w odległych czasach znajdował się tutaj punkt handlu kością słoniową –
Elefantyna znana była jako jeden z głównych punktów przeładunkowych różnych
towarów. Niewykluczone też, że zawdzięcza swoją nazwę otaczającym ją skałom,
mającym ponoć kształt kąpiących się słoni – wyznam, że moja wyobraźnia, choć
bogata, jakoś nie podsuwała mi tego obrazu i raczej miałam skojarzenia z
wielogarbnym wielbłądem. Natomiast same skały są bez wątpienia bardzo widowiskowe.
Na Elefantynie znajdują się pozostałości świątyni Chnuma, tutejszego boga oraz,
również czczonej na wyspie bogini Satis, która w skomplikowanym panteonie
staroegipskich bogów była prawdopodobnie żoną Chnuma. Ten baraniogłowy bóg,
uważany był niekiedy za stworzyciela, który uformował ludzi na kole
garncarskim. W czasach faraonów nikt nie wiedział, skąd pochodzi rzeka –
sądzono, że wypływa na powierzchnię z głęboko ukrytych pod ziemią źródeł
właśnie z jaskini pod Elefantyną! Dopiero XIX-wieczni odkrywcy udowodnili, że
Nil ma swój początek 6000 km wcześniej, we wschodniej Afryce. Naprzeciwko Elefantyny
przyciąga wzrok mnogością soczystej zieleni i kwiatów wyspa Kitchenera – widzę ją
zresztą dobrze każdego ranka z mojego pokoju hotelowego.
Angielski Lord Horatio
Herbert Kitchener został nią obdarowany po udanej kampanii sudańskiej i
przekształcił w egzotyczny park, dziś ogród biologiczny udostępniany
zwiedzającym.
Podobnie jak w przypadku Elefantyny, na tę mniejszą o połowę
wysepkę dotrzeć można jedynie wodą. Gdy przepływam obok niej, prowadzące od
lustra rzeki ku górze schodki przywodzą mi na myśl Wenecję… Poruszając się w
górę rzeki spotykam jedynie parę rybaków wyciągających puste sieci i jakiegoś
tubylca, balansującego niewprawnie na desce
windsurfingowej.
A także, zaparkowaną na "dziko" luksusową barkę z wędkami moczącymi się w wodzie - może jednak odważyli się tu przyjechać jacyś Brytole?
Po prawej stronie mam pożółkłe trzciny, a dalej piaszczyste,
pustynne wydmy. Po lewej – ostatnie skały Elefantyny, przechodzące w pierwszą
kataraktę – termin wywodzi się od greckiego słowa oznaczającego wodospad. Sześć
katarakt na Nilu wyznaczało zasięg potęgi państwa faraonów – dziś w obrębie
Egiptu jest tylko pierwsza katarakta, na wysokości Asuanu.
Gdy mijam tę
granitową, naturalną zaporę na rzece przypomina mi się „Śmierć na Nilu” Agathy
Christie. Akcja kryminału rozgrywała się właśnie w tej okolicy. Główna bohaterka,
zepsuta bogactwem i bezwzględna acz śliczna Linnet Ridgeway-Doyle wyruszy w
swoją ostatnią podróż eleganckim hotelem pływającym właśnie z Asuanu, z hotelu
Katarakta – dziś pięciogwiazdkowego Sofitel Legend Old Cataract. Zobaczę go
wracając z wycieczki, jak dominuje nad okolicą z wysoko nad lustrem Nilu
zawieszonych skał.
To tu będzie namawiała genialnego detektywa Herkulesa Poirot,
aby pomógł jej wyzwolić się od Jacquelline de Belleford, której skradła
narzeczonego – Simona Doyle'a, za co dawna przyjaciółka mściła się teraz ruszając
ślad w ślad za parą świeżo upieczonych małżonków. Tragedia rozegra się już na „mojej”
trasie, w górę rzeki – Linnet zginie we śnie, zastrzelona z rewolweru w kajucie
luksusowego hotelu pływającego. Czy jednak morderczynią okaże się Jacqueline?
Tego nie mogłam sobie przypomnieć w przeciwieństwie do generalnego wrażenia z
lektury, że Agatha Christie wręcz bezwstydnie reklamuje w niej Egipt. To według
niej idealne miejsce na zimowy urlop – pochwały na temat walorów kraju nad
Nilem sypią się zresztą z ust wszystkich dramatis personae powieści.
Materiał
wprost idealny dla sprytnego PR-owca – myślę, porzucając Poirota i jego
kompanię, którzy popłyną aż za Wielką Tamę Asuańską. Ja udam się tam dopiero
następnego dnia, a na razie wysiadam w… Cepelii, ale o tym następna część egipskiej
opowieści.
0 komentarze