Felix Annus Sit - Szczęśliwego Nowego Roku! Dla starożytnych Rzymian Nowy Rok nie zaczynał się 1 stycznia, ale 15 marca, zgodnie z kalendarzem lunarnym, opartym na fazach księżyca. Data ta była zbieżna z początkiem wiosny, kiedy Natura budziła się do nowego życia.


Primus Dies Rzymianie witali zręcznie łącząc sacrum z profanum. Odprawiali zatem solenne uroczystości religijne modląc się do Janusa, boga początku twórcy ludzi i innych bóstw. Przedstawiany z dwoma (a niekiedy nawet czterema twarzami) zapewniał tym samym ciągłość życia, ponieważ gdy jedno jego oblicze skierowane było w przeszłość, drugie spoglądało ku przyszłości. Tego też dnia rozpoczynali roczną kadencję dwaj konsulowie, najważniejsi urzędnicy w czasach republiki (od 509 r.) - w sferze ich kompetencji było dowodzenie armią rzymską, zwoływanie posiedzień senatu (w czasach cesarstwa ich liczba uległa zwiększeniu, ale ograniczono sferę działania). Wybrani konsulowie w pierwszy dzień roku szli w procesji na Kapitol, aby złożyć ofiary Jowiszowi, boskiemu władcy nieba i ziemi. Jednocześnie urządzano libacje obfitujące w jadło, a wino lało się strumieniami. Życzono sobie tyle lat, ile wychylono kielichów - pisał Owidiusz w

Festi

, poemacie, którego celem było objaśnienie genezy świąt, obrzędów, uroczystości, obchodów i rocznic uwzględnionych w kalendarzu rzymskim. Pierwszy miesiąc roku zwany był Januariusem, od wspomnianego Janusa.

 
Rok księżycowy liczył 354 dni, dzielono go na 12 miesięcy po 29-30 dni każdy. Różnica 11 dni w stosunku do roku słonecznego powodowała przesuwanie się pór roku w stosunku do miesięcy roku kalendarzowego. Dlatego podjęto odpowiednie reformy. Pierwszym urzędnikiem, który postanowił przenieść początek roku na 1 stycznia był konsul Quintus Fulvius Nobilior w 153 r. p.n.e. Miało to na celu poświęcenie bogom objęcia urzędu przez nowych konsulów, wybranych w grudniu. Mówiło się: Nowy Rok. Nowy Konsul. Nowe Życie. Również Juliusz Cezar, rozkazując astronomowi greckiemu Sosygenesowi opracowanie nowego, słonecznego kalendarza, który na jego cześć nazwano juliańskim uznał 1 stycznia za pierwszy dzień nowego roku. Kalendarz juliański ustalał długość roku na 365 dni oraz jeden dzień dodatkowy co 4 lata, w latach przestępnych. Długość miesięcy wynosiła 30-31 dni. Obowiązywał w Europie przez wiele stuleci, np. w Hiszpanii, Portugalii, Polsce i Włoszech do 1582, w Rosji od 1700 do 1918 (wcześniej stosowano kalendarz bizantyński, w którym rok zaczynał się 1 września), a w Grecji aż do 1923! Kalendarz juliański został zastąpiony przez kalendarz gregoriański w roku 1582; do dzisiaj jednak niektóre Kościoły wciąż posługują się tym kalendarzem. Stąd dziś obchodzimy Nowy Rok 1 stycznia. A ja korzystam z okazji, aby wszystkim moim miłym Czytelnikom podziękować za to, że ze mną są i życzyć, aby 2024 był dla każdego taki, jaki sobie wymarzył.