Kieliszek wina musującego prosecco wraz z mięsem z kraba serwowanym na muszli od jutra będą nowymi ambasadorami regionu Veneto, czyli Wenecji Euganejskiej. Od 28 maja wejdzie bowiem do obiegu nowa moneta 5 euro z wizerunkiem tych pyszności. Dla ścisłości, nie jest to danie z jakiegokolwiek kraba, ale z gatunku granseola, występującego w Adriatyku, nad którym leży Veneto. Danie z niego uważa się za specjał regionu, a w najprostszej wersji granseola podaje się ugotowane we własnej skorupie z dodatkiem cząstki cytryny. Z kolei prosecco produkowane jest w rejonie Conegliano Valdobbiadene. Docelowo w obiegu znajdzie się 15 tys. tych monet. Na monetach już wcześniej znaleźli się inni ambasadorowie regionu: skrzydlaty lew św. Marka, gondola, wenecki most Rialto, Kaplica Scrovegnich w Padwie ze względu na freski Giotta i willa zaprojektowana przez wybitnego architekta regionu, Andreę Palladio (1508-1580) - La Rotonda.

"Inauguracja tej trasy oficjalnie otwiera sezon letni" - powiedział Umberto Solimeno, dyrektor generalny Sase, spółki zarządzającej Międzynarodowym Lotniskiem Umbrii im. św. Franciszka z Asyżu w Perugii podczas uroczystego przecięcia wstęgi, które nastąpiło zaraz po wylądowaniu samolotu z Krakowa. Dziś bowiem zainicjowane zostało nowe połączenie na trasie gród Kraka - stolica Umbrii. Rejsy począwszy od pierwszego odbywają się na pokładach Boeingów 737 należących do Ryanaira, dwa razy w tygodniu: w poniedziałki i piątki tak, aby umożliwić zainteresowanym spędzenie weekendu w Perugii lub Krakowie. "To jedno najstarszych miast w Polsce, dawna siedziba królów, uważana za stolicę kulturalną Polski, z historycznym centrum uznanym przez UNESCO jako jedno z 12 najcenniejszych na świecie" - napisał dziś o Krakowie dziennik Perugia Today. Inauguracyjnej ceremonii towarzyszył "strzał" z dwóch armatek wodnych. Bilety na dwa pierwsze loty inauguracyjne Kraków-Perugia-Kraków wykupiło 350 osób, co oznacza 90% obłożenie - jak donosi dziennik najwyższe w całej historii lotów inauguracyjnych obsługiwanych przez umbryjskie lotnisko! W inauguracyjnym locie powrotnym, czyli do Krakowa wzięli udział przedstawiciele konsorcjum hotelarskiego znad jeziora Trazymeńskiego, Unione Ristoratori e Albergatori del Lago Trasimeno Lago Trasimeno - Consorzio U.R.A.T.(lagotrasimeno.net, kontakt Tel. 0039 075/951307 - 3342127910, Email urat@lagotrasimeno.net). To ponad 100 obiektów noclegowych różnego typu i kategorii od hosteli, kempingów, wiosek wakacyjnych, po hotele lux, butikowe, apartamenty). Przyjechali na spotkanie promocyjne z krakowskimi biurami podróży i mediami. Zainteresowanych kontaktem odsyłam do zamieszczonych danych. Chetnie też pomogę w kontakcie jako przedstawicielka URAT: a.klossowska@wp.pl, anklossowska@gmail.com (źródło: Perugia Today, Cosorzio URAT, zdj. FB Aeroporto Internazionale dell"Umbria - S. Francesco d'Assisi i własne)

Dziś inauguracja nowego połączenia Ryanair Kraków-Perugia. A to oznacza, że Umbria otwiera przed nami jeszcze szerzej swe wrota, gdyż ląduje się na Międzynarodowym Lotnisku im. św. Franciszka z Asyżu, położonym między stolicą regionu, Perugią a Asyżem, miastem "Biedaczyny". Jest to okazja do poznania tej części Umbrii, która Polakom pozostaje nieznana - czyli jeziora Trazymeńskiego. To akwen tektoniczny, położonu na styku z "sąsiadką" Toskanią, największe jezioro na Półwyspie Apenińskim, a czwarte co do wielkości we Włoszech. Zajmuje powierzchnię 128 km2, a jego głębokość dochodzi do 8 m. Okolone wzgórzami, które chronią od wiatrów jest ciepłe, ba!, rzekłabym, że w miesiącach letnich przy brzegu niemal gorące. Idealne zatem do wypoczynku. Nad jego brzegami rozsiadło się wiele hoteli (od dwóch gwiazdek po luksusowe, butikowe ze Spa), wiosek turystycznych, kempingów, Bed and Breakfast, apartamentów wakacyjnych - wiele z nich zrzeszonych w konsorcjum Unione Ristoratori Albergatori del Lago Trasimeno (URAT - Unia Restauratorów i Hotelarzy Jeziora Trazymeńskiego) https://www.lagotrasimeno.net/en/ , którego reprezentanci dziś właśnie przylatują do grodu Kraka, aby promować swoje okolice (zainteresowanych kontaktem proszę o zwrócenie się do mnie, czyli przedstawiciela konsorcjum a.klossowska@wp.pl). Polecą między innymi kapitalną drogę rowerową (Cicliovia del Trasimeno) o długości 57,2 km okalającą jezioro. 42% przebiega asfaltem, ale reszta ubitymi traktami poprzez pola, wioski, obok prywatnych, wiekowych posiadłości, brzegiem Trasimeno, przecina malownicze miasteczka, jak Passignano sul Trasimeno i miejsce bitwy Hannibala z Rzymianami w Tuoro. Jakkolwiek trasę można pokonać w jeden dzień, chętni mogą zaplanować wycieczkę na dwa dni albo urozmaicić ją dodatkowo przepływając jezioro kursującymi po nim statkami na odcinku Passignano sul Trasimeno - Castiglione del Lago. Ja tę trasę osobiście pokonałam przed pandemią i bardzo polecam. Przy czym sugeruję elektryka lub MTB (można je wynająć w miasteczkach na trasie), bo po drrodze czekają znaczne wzniesienia, ale potem i wielokilometrowe, fantastyczne zjazdy!

Koniec z darmowym wejściem do liczącego dwa tysiące lat Panteonu, znakomicie zachowanej do naszych czasów świątyni na dawnym Polu Marsowym ufundowanej przez cesarza Hadriana, która od VII w. pełni rolę kościoła pw NMP od Męczenników. To obowiązkowy punkt programu każdej wycieczki turystycznej po Rzymie. Decyzję o wstępie biletowanym właśnie podpisali w obecności włoskiego ministra kultury Gennaro Sangiuliano i biskupa pomocniczego Rzymu Daniele Libanori zwierzchnik Dyrekcji Generalnej Muzeów, Massimo Osanna, szefowa Dyrekcji Muzeów Państwowych miasta Rzymu Mariastella Margozzi i kamerling kard. Angelo Frigerio. Stanowi ona jeden z punktów nowej konwencji dotyczącej regulaminu użytkowania Bazyliki NMP od Męczenników -Panteonu. Ustalono, że cena biletu wstępu nie może przekraczać 5 euro. Zwolnieni z opłat zostaną młodzi ludzie do 18. roku życia, nauczyciele - opiekunowie grup szkolnych zwiedzających obiekt, a także wierni uczestniczący w Mszach św. i duchowni. Osoby do 25. roku życia zapłacą za wejście 2 euro. Środki z biletów zostaną przeznaczone na utrzymanie obiektu. Na razie nie podana została data wprowadzenia biletów (Źródło: Turismo Italia News, zdj. Pixabay)

Campi Flegrei (w wolnym tłumaczeniu: Pola Ognia, Płonące Pola, Spalone Pola) to podziemny superwulkan obejmujący obszar co najmniej 100 km 2, ciągnący się od obrzeży Neapolu poprzez Zatokę Pozzuoli aż do wyspy Procida, która wulkanu zupełnie nie przypomina: Od starożytności znany jest ze swojej ożywionej aktywności wulkanicznej. Monitorujący go naukowcy ostrzegają w swoich publikacjach, ale też filmach dokumentalnych produkowanych dla szerszej publiczności, że jego erupcja może nastąpić w bliżej nieokreślonym, ale najbliższym czasie (zdj, Wikipedia/NASA): W ostatnich latach sporo było sygnałów ostrzegawczych każących mieć się na baczności. Zaliczane jest do nich trzęsienie ziemi na wyspie Ischia w 2017 r., które własnoręcznie udokumentowałam: Ale też zapadnięcie się skorupy kaldery wulkanu Solfatara w miejscowości Pozzuoli, w wyniku czego zginęła włoska rodzina z małym dzieckiem. Tak się złożyło, że po Solfatarze chodziłam dwa tygodnie przed tym tragicznym wypadkiem i nie ukrywam, że byłam wówczas zafascynowana i zachwycona możliwością tak bliskiego kontaktu z naturą: https://italiannawdrodze.blogspot.com/2017/09/solfatara-spa-u-wrot-pieka.html W tej samej miejscowości coraz większy obszar zajmuje aktywność wulkanu Pisciarelli - zmusiło to m.in. właścicieli pobliskiego hotelu do jego zamknięcia. Dziś obiekt wygląda jak po wybuchu bomby chemicznej - to ruina przeżarta siarką, a z jej szczelin wydobywają się śmierdzące zepsutymi jajkami solfatary. Na obszarze między przylądkiem Capo Miceno i miejscowością Baia a neapolitańską dzielnicą Posilippo odnotowywane jest zjawisko zwane bradyseizmem (wł. bradisismo), powolnego opadania lub podnoszenia się terenu w efekcie podziemnej aktywności wulkanicznej (zapełniania się lub opróżniania komory magmowej). Słowo wywodzi się ze starożytnych greckich słów "bradus", co oznacza "powolny", a "sejsmizm" oznacza "ruch" i został sformułowany przez Artura Issela w 1883 roku. Ruch gruntu o częstotliwości 1 cm na rok określany jest jako pozytywny, gdy on się podnosi, a negatywny, gdy opada, gdyż ulegają stopniowemu zalaniu wybrzeża i miejscowości, co wiąże się z koniecznością ewakuacji ludności, która musi opuścić swoje domostwa. To miało miejsce w przeszłości właśnie w Pozzuoli, gdzie dokładnie można zobaczyć, jakie efekty ma to zjawisko - wystarczy rzut oka na pokryte skorypiakami na wysokości 6 m kolumny starożytnej Świątyni Serapidesa, która ongiś częściowo była zalana (zdj. Public Domain Pictures.net) Turystów, choć może się to wydać irracjonalne, kuszą takie kierunki przyprawione dreszczykiem emocji. Stąd władze lokalne postanowiły wzbogacić ofertę i na berlińskich Międzynarodowych Targach Turystycznych ITB przedstawili cały program imprez na 2023. Począwszy od czerwca aż do końca roku, a nawet dłużej będzie można potańczyć, posłuchać jazzu, odkryć ruiny starożytnych budowli - również pod wodą, nurkując z butlą, rurką, czy poprzez szklane dno łodzi wycieczkowej, skosztować kampanijskie przysmaki, zmierzyć swoje siły w maratońskim biegu. Oto program wydarzeń szerzej omówionych na stronie https://www.campiflegreiactive.com/en/

Większość osób planuje wyjazd na narty w środku zimy, zwracając uwagę na dwie rzeczy: termin ferii szkolnych oraz możliwie najlepsze warunki pogodowe. Teoretycznie to w styczniu i lutym śnieg jest najlepszy, a temperatura do jeżdżenia optymalna. Ale to tylko teoria! Jeżeli tej zimy nie było jeszcze czasu na narty lub czuje się ich niedosyt, może warto pomyśleć o wiosennym wyjeździe? Taka wyprawa na przełomie pór roku niesie za sobą mnóstwo zalet: świetnie przygotowane trasy, wiosenne słońce, niższe ceny i mniej ludzi. Przywitanie wiosny we włoskich górach w Południowym Tyrolu to doskonały pomysł! Nie tylko niższe ceny, ale przede wszystkim mniej zatłoczone trasy powinny przekonać miłośników narciarstwa do zaplanowania urlopu na wiosnę. Niektórzy obawiają się, że kwietniu na trasach zabraknie śniegu – bez obaw! Niezależnie od opadów, w Południowym Tyrolu zawsze jest wsparcie w armatkach śnieżnych. Na taki wyjazd najlepiej wybrać lodowce, gdyż niezależnie od przygotowania stoków, temperatura jest kluczowa w utrzymaniu ich dobrej jakości – a im wyżej położone stoki, tym niższa ona jest. W Południowym Tyrolu są dwa takie miejsca: ośrodek Solda/Sulden, położony w przy szczycie Ortles/Ortler (ponad 3000 m n.p.m.), i popularne wśród Polaków Maso Corto w dolinie Val Senales/Schnalstal, położone u podnóża lodowca Hochjoch (3280 m n.p.m.). Oba miejsca, niezależnie od temperatur i pogody w dolinie, będą oferowały świetne warunki na szczycie – zbliżająca się wiosna nie jest dla nich żadnym zagrożeniem. Jednak nie tylko lodowce są wtedy czynne! Do ok. połowy kwietnia można też jeździć w większości ośrodków np. 3 Zinnen Dolomity, Obereggen, Alta Badia, Seiser Alm, Val Gardena, Gitschberg-Jochtal, Klausberg, Speikboden, a w Kronplatz nawet do 23.04. Niektórzy w wyjazdach zagranicznych obawiają się wysokich cen. Jednak porównując obecne ceny skipassów, zakwaterowanie czy gastronomii w Polsce i zagranicą, różnica jest zdecydowanie mniejsza niż przed laty. Poza tym ilość oferowanych tras w ramach karnetów zdecydowanie przemawia za włoskimi ośrodkami – jest to też istotny argument dla osób dobrze jeżdżących na nartach i potrzebujących zróżnicowania oraz dużej liczy stoków. Decydując się na wyjazd w marcu lub kwietniu można pozwolić sobie na więcej – zarówno apartamenty, hotele, jak i skipassy są w niższych cenach niż w szczycie sezonu. Dodatkowo, jak co roku na koniec sezonu Dolomiti Superski ma ofertę Dolomiti Spring Days, w ramach której można zyskać jeden dzień noclegu i skipassu gratis! W przypadku tygodniowego wyjazdu, 7 nocy jest w cenie 6, a 6-dniowy skipass w cenie 5-dniowego. Do tego dochodzą zniżki przy wypożyczaniu sprzętu. W przypadku krótszych wyjazdów promocja dotyczy tylko zakwaterowania – w ramach 4 noclegów, płacimy za 3 noce. Nie wszystkie hotele czy apartamenty biorą w tym udział, jednak zdecydowana większość tak, dlatego warto przy szukaniu kwatery zadać o to pytanie właścicielom. https://www.dolomitisuperski.com/en/Plan-ski-holiday/Promotions Wyjazd do Południowego Tyrolu to nie tylko narty. Warto wybrać się do któregoś z większych miast np. Bolzano/Bozen, Merano/Meran, Bressanone/Brixen czy Brunico/Bruneck. Atrakcji nie trzeba długo szukać, a każdy – szczególnie, gdy pogoda jest piękna, a to przecież Włochy! – znajdzie coś dla siebie. Przede wszystkim warto poznać lokalną kulturę i smaki. Będąc w okolicach Bolzano (czyli np. w południowych ośrodkach jak Obereggen czy Seiser Alm) nie można ominąć muzeum archeologicznego, w którym od lat można odwiedzić Ötziego – mumię człowieka żyjącego ponad 5000 lat temu! A na koniec dnia lekka kolacja i lampka lokalnego wina przy zachodzie słońca – to szybki przepis na idealny wyjazd. Temu, kto preferuje odpoczynek na łonie natury w bardziej aktywny sposób, Południowy Tyrol również oferuje wiele możliwości: szlaki wędrowne, wycieczki rowerowe, muzea wtopione w góry i naturę, a także piesze wyprawy wokół pięknych górskich jezior lub kulinarne miejscówki ze świetnym lokalnym jedzeniem i winem – wizytówkami regionu. Górskie chaty i miejskie restauracje we wszystkich miastach mają szeroką ofertę lokalnych specjałów oraz win, więc znalezienie sycącego i pysznego dania nie będzie trudne. Od końca marca w dolinach rozgrywa się prawdziwy spektakl natury – jabłonie pokrywają się kwieciem, co rozświetla rozległe doliny i tworzy niesamowity klimat do wszelkich wypraw na świeżym powietrzu – doskonałe uzupełnienie czasu spędzonego na stoku. (Źródło: Południowy Tyrol/MSL, zdjęcia: Alex Mierzwa, Clemens Zahn, Alex Filz)

Obiecałam posty o niebanalnych propozycjach turystycznych, jakie zaprezentowali przedstawiciele włoskich regionów na berlińskich targach ITB. Oto pierwsza z nich, czyli propozycja zwiedzania stolicy Kampanii z dziećmi.Postała specjalna mapa pod kątem miejsc ciekawych dla milusińskich. Na stoisku ENIT-u dostępna była tylko wersja po niemiecku - tegoroczny wymóg organizatorów, aby materiały promocyjne były przede wszystkim w jezyku kraju goszczącego. Na szczęście jednak są też dostępne inne wersje językowe. Mapka przygotowana metodą komiksową bardzo mi się spodobała. Są na niej naniesione postacie i miejsca, które trzeba koniecznie poznać, aby zrozumieć miasto pod Wezuwiuszem. Mamy więc syrenę Partenope - symbol Neapolu (nota bene trochę tych miast pod znakiem damy z ogonem mamy w Europie bo i Warszawa i Kopenhaga, kto doda inne miasto?). Jest najstarszy w mieści zamek-forteca zbudowany przez Normanów, a potem "przerobiony" przez Aragończyków i Burbonów. Mowa naturalnie o malutkim Castel dell'Ovo, Zamku Jajecznym. Jego nazwa nawiązuje do legendy, wg której Wergiliusz uważany w Neapolu za maga ukrył w podziemiach twierdzy jajko, aby wzmocnić jej konstrukcję. Nie mogło zabraknąć słynnej stacji metra na handlowej via Toledo o kubaturze 43 tys. m3 okrzykniętej przez CNN najpiękniejszą w Europie - jej kolorystyka nawiązuje do tutejszego krajobrazu: błękit symbolizuje morze, ochra - tuf wulkaniczny, a czerń żyzną dzięki niemu ziemię. To absolutne must - see, ale dzieci trzeba mocno trzymać za łapki, bo schody są strome i schodzą piętrami w dół. Są postacie związane z Neapolem jak rybak Masaniello (1620-1647), który stanął na czele buntu przeciwko uciskowi podatkowemu hiszpańskiej władzy w Królestwie Neapolu czy Eleonora Pimentel Fonseca (1752 - 1799) - poetka i rewolucjonistka. Ponadto mapa przybliża bogatą sferę wierzeń neapolitańczyków z bella'mbriana na czele, czyli dobrym duszkiem strzegącym domowego ogniska. Obfituje też w anegdoty, rebusy, zagadki i zadania do wykonania. Poniżej dziecko musi nakreślić drogę przez labirynt, aby dotrzeć do Pasqualone, rzeźby z "recyklingu" pozostałych po likwidacji zakładu przemysłowego wykonanej przez lokalnego artystę Giancarla Neri, wcześniej pracownika tej fabryki. Mapę można kupić na stronie wydawnictwa Viaggia con Piccoli (część zdjęć ilustrujacych ten post zaczerpnęłam z jego publikacji): https://www.viaggiapiccoli.com/mappa-di-napoli-per-bambini/

Oczarowały z pewnością mnie. Przed pawilonem ENIT-u - Narodowej Agencji Turystyki Włoskiej na berlińskich Międzynarodowych Targach Turystycznych ITB królował rwący oczy duet. Panów zapewne przede wszystkim świeżością młodości dwóch dam, wszystkich - pomysłowością stroju. Wystarczyło tylko rzucić okiem na suknie pięknie układające się na gorsetach i krynolinach, aby odbyć błyskawiczną podróż do przeszłości. Spódnice bowiem wykonano z materiału z nadrukowanymi obrazami Canaletta (Giovanniego Antonia, a nie "naszego" Bernardo Belotto!) - słynnymi jego vedutami, czyli panoramami XVIII-wiecznej Wenecji. Jedna z dam prezentowała słynny olej na płótnie mistrza - "Plac św. Marka" namalowany w latach 1727-28 dla kupca i kolekcjonera sztuki, Josepha Smitha - obecnie można go obejrzeć w waszyngtońskiej National Gallery of Art: Druga - Canal Grande. Czasy, w których powstały te i inne "weduty" to epoka podbojów Gaetana Giuseppe Casanovy, który między innymi w Wenecji wykorzystywał ars amandi do swoich celów (badacze jego życia doszukali się pamiętnikach aż 122 nazwisk zdobytych przez awanturnika kobiet). Na ITB nie mogło zabraknąć kopii uskrzydlonego lwa św. Marka - symbolu Wenecji począwszy od czasów Serenissimy, Republiki Weneckiej - dziś to królewskie zwierzę patronuje Urządowi Miasta, ale też Festiwalowi Filmów w Wenecji. A co pośrodku? Zaskakująco wręcz bogata i przemyślana oferta Italii dla zagranicznych turystów - widać że nowa szefowa ENIT-u, Ivana Jelinic wniosła do tej skostniałej i w ostatnich latach mało wydolnej instytucji powiew świeżego powietrza. Zaprezentowały się niemal wszystkie regiony od północy poprzez środek po samo południe, w tym gros hoteli, ale też miasta - z Bergamo i Brescią na czele, tegorocznymi Włoskimi Stolicami Kultury (patrz poprzednie posty), sporo mniejszych ośrodków, które odkrywają nie tylko własne walory, ale też najbliższej okolicy, co pozwwoli im na zatrzymanie klienta na dłużej. Wabikiem ma być turystyka aktywna z możliwością uprawiania ulubionych sportów pośród wyjątkowej urody krajobrazów, degustacją lokalnych smaków, odkrywaniem wiekowych zabytków i folklkoru. Pojawiło się wiele niestandardowych ofert umożliwiających niebanalne zwiedzanie atrakcji turystycznych rozsiadnych na Półwyspie Apenińskim - szczegóły w najbliższych postach. Bardzo podobała mi się otwarta formula pawilonu ENIT-u skupiającego aż 240 firm z branży. Każdy region bowiem miał swoją strefę B2B, mnóstwo małych, okrągłych stolików "obsadzonych" przez poszczególne podmioty - można było przy nich przysiąść na krzesełkach i porozmawiać o interesach. Targi ITB 2023 Berlin odbywają się w tym roku w dniach 7-9 marca - pierwszy raz po trzyletniej, pandemicznej przerwie.

To właśnie na Bergamo Orio al Serio ląduje gros Polaków. Niewielu z nich jednak odwiedza odległe zaledwie o 5 km, 120-tysięczne, lombardzkie miasto, które dało nazwę lotnisku. Paradoksalnie natomiast rozsławiła je pandemia, gdyż właśnie tu pochłonęła najwięcej ofiar (co najmniej 6500 w 2020 r.), przez co zyskało miano włoskiego Wuhan, o czym już przed rokiem pisałam na tym blogu https://italiannawdrodze.blogspot.com/2021/11/bergamo-jak-feniks-pomnik-ofiar-covid-u.html W tym roku Bergamo ma szansę na zupełnie inną popularność, a to dzięki zaszczytnej nominacji na Stolicę Włoskiej Kultury 2023, który to tytuł dzieli wraz z pobliską Brescią. Bergamo, co podkreślali wczoraj obecni na największych targach turystycznych ITB Berlin przedstawiciele tego miasta w rozmowie ze mną chce przyciągać turystów, a ma czym! Już sam podział Bergamo na dwie części dolną i górną robi wrażenie. Dolne Miasto przecina szeroka, prowadząca od dworca kolejowego aleja kanonizowanego wraz Janem Pawłem II papieża Jana XXIII, który urodził się w pobliskiej miejscowości Sotto il Monte. Aleja prowadzi do Porta Nuova, Nowej Bramy, którą tworzą dwa neoklasycystyczne budynki wzniesione w 1837 r. dla uczczenia odbytej rok później wizyty w mieście Ferdynanda I Habsburga Lotaryńskiego, cesarza Austrii - jedną z jej prowincji było wówczas Królestwo Lombardzko-Weneckie. Wzrok wabi atrakcja dla małych i dużych, czyli Diabelski Młyn. Z jego krzesełek rozciąga się 360-stopniowa panorama na całe Bergamo, więc kto nie cierpi na lęk wysokości - może rozkoszować się widokami z wysoka: Tuż za Porta Nuova rozciąga się natomiast pięknie zadbany skwer-park z nowoczesnymi rzeźbami: Za Porta Nuova szeroka arteria prowadzi do Górnego Miasta zgodnie z nazwą posadowionego na wzgórzu. Bergamo Alta otacza potężny, 5-km pierścień murów z czasów dominacji Wenecji. Zostały wzniesione na rozkaz samego doży, ponieważ miasto znajdowało się wówczas na strategicznej pozycji, jak to byśmy dziś określili zachodniej, granicznej flance Republiki i bez tych zabezpieczeń mogło stać się łatwym łupem dla któregoś z sąsiednich państw-miast. Zwłaszcza, że w efekcie odkrycia Ameryki przez Krzysztofa Kolumba potęga morska Republiki Weneckiej zaczęła topnieć i znów największe znaczenia zaczęły mieć lądowe szlaki handlowe, zaś Bergamo znajdowała się na jednym z głównych traktów. Od 2017 r. imponujące mury, zachowane zresztą fantastycznie do naszych czasów figurują na Liście Dziedzictwa UNESCO. Po ich koronie poprowadzone są równolegle szosa i ścieżka dla piechurów głodnych panoram i rowerzystów. Obsadzone drzewami malowniczo okalają skryte pośród nich stare miasto. Do historycznej części można „banalnie” pomaszerować pokonując różnicę poziomów, podjechać autobusem, ale prawdziwych emocji dostarczy 120-letnia kolejka linowo-szynowa. Opuszczając klimatyczny wagonik na górnej stacji odbywa się podróż do przeszłości, gdyż ta część Bergamo zachowała swój charakter sprzed wieków. Zamiast szerokich, wyasfaltowanych ulic z pędzącymi po nich samochodami i transportem publicznym są wąskie, brukowane zaułki, w górę strzelają średniowieczne wieże, zachwycają renesansowe palazzi, barokowe wnętrza kościołów. Na melomanów czeka spotkanie z urodzonym w Bergamo, Gaetano Donizzettim, obok Rossiniego i Belliniego czołowym reprezentantem wyjątkowo w jego przypadku płodnej i obfitującej w dzieła poświęcone ciekawym kobietom twórczości operowej w stylu włoskiego bel canta. Można zwiedzić muzeum w domu rodzinnym kompozytora: I wziąć udział w dorocznym festiwalu Donizzettiego w eleganckich wnętrzach opery jego imienia. Amatorom muzyki lżejszego kalibru polecam natomiast stałą, wiosenną imprezę Bergamo Jazz - w tym roku zaplanowaną na 19-26 marca (https://www.facebook.com/bergamojazzfestival/): Miejscem, które w Bergamo przyciąga pasjonatów sztuki jest Accademia Carrara gromadząca ofiarowane miastu w testamencie zbiory hrabiego Giacomo Carrary, mecenasa i kolekcjonera. Właśnie teraz (do 9 czerwca br) obejrzeć tu można pierwszą wystawę płócien Francesco Boneriego, zwanego Cecco di Caravaggio (1580-1530), jednego z najwierniejszych naśladowców tego wielkiego artysty baroku i reformatora malarstwa europejskiego https://www.lacarrara.it/mostra/cecco-del-caravaggio/ Więcej w moim artykule w najnowszym wydaniu magazynu Świat podróże kultura, z którym stale współpracuję https://magazynswiat.pl/wp-content/uploads/2022/12/swiat-OK.pdf A także na stronie Bergamo https://www.visitbergamo.net/en/